موج هاي گرمايي از مهم ترين بلاياي آب و هوايي بوده که هر سال پيامدهاي زيست محيطي مخربي را در طبيعت به جاي مي گذارند. بر اين اساس هدف اصلي اين پژوهش شناسايي موج هاي گرمايي ايران و ويژگي هاي آن ها مانند تداوم، شدت و فراواني مي باشد که در جهت نيل به آن از آمار روزانه حداکثر دما مربوط به 663 ايستگاه هم ديد و اقليمي در قلمرو مورد مطالعه، طي دوره آماري 1/1/1340 تا 29/12/1382 (15705 روز) استفاده گرديده است. سپس با استفاده از روش درون يابي کريگينگ با ياخته هاي 18×18 کيلومتر يک ماتريس 7187×15705 آماده شده که بر روي سطرها روزها و بر روي ستون ها ياخته ها قرار گرفته است. در گام بعدي با استفاده از شاخص فومياکي ماتريس مورد نظر استاندارد سازي و ماتريس انحراف دماي بهنجار ايران (NTD) شکل يافت. براي شناسايي موج هاي گرمايي ايران، با استفاده از برنامه نويسي در محيط Matlab. روزهايي را که دست کم 2 روز تداوم داشته و دماي آن 2+ انحراف معيار يا بالاتر از ميانگين (NTD) بود، به عنوان موج گرما تعريف شد. از ماتريس NTD ايران 282 موج گرماي 2 تا 25 روزه شناسايي و دسته بندي گرديد. اين موج ها از کم تداوم ترين موج 2 روزه تا فراگيرترين موج 25 روزه در دوره گرم و سرد گروه بندي و تحليل شد. نتايج پژوهش نشان داد که موج هاي گرمايي کوتاه رخداد بيشتري داشته است و تعداد امواج گرمايي پرتداوم کمتر رخ داده است. پايان زمستان و روزهاي نخستين پاييز موج هاي گرمايي بيشتر و فراوان تر مي باشد، اين هنگام ها با گذار دوره سرد به گرم و گرم به سرد، همزمان است. موج هاي با تداوم بيشتر کم رخداد بوده ولي درصد بيشتري از مساحت ايران را در بر گرفته اند و موج هاي کوتاه پررخداد بوده و در گستره کمتري از ايران اتفاق افتاده اند. در شمال و شمال غرب، مرکز ايران و سواحل جنوب رخداد موج گرما بيشتر بوده است. همچنين امواج گرم در دوره آماري روند افزايشي داشته و در سال هاي اخير، پررخدادتر بوده اند. https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=207040 |
درباره این سایت