افزایش روز افزون انتشار گازهای آلاینده در اتمسفر کره زمین و آلودگی هوا از طریق فعالیت های مختلف انسان در قرن اخیر که سبب تغییرات اقلیمی شده است، مشکلات زیادی را برای ایستم کره زمین و سلامت انسان به وجود آورده است. افزایش گازهای گلخانه ای خصوصاً دی اکسیدکربن به عنوان مهمترین گاز گلخانه ای، در قرن اخیر سبب افزایش دمای کره زمین به میزان حدود ۲ درجه سانتیگراد شده است. پیش بینی می شود تا سال ۲۰۹۰ دمای اکثر قسمت های کره زمین ۲-۳ درجه افزایش یابد و این مقدار در قسمت های شمالی کانادا، گرینلند و سیبری حدود ۴-۵ درجه پیش بینی شده است. شاید به نظر این مقدار افزایش درجه حرارت به دلیل تغییرات اقلیمی جزئی به نظر برسد، اما همین میزان سبب جابه جایی اقلیم کره زمین و آب شدن بخشی از یخ های قطبی و جابه جا شدن فصل ها گردیده است.
از آنجا که حفظ سلامت انسان در گرو سلامت و پاکی ایستمی است که در آن زندگی می کند، بنابراین هر گونه تغییر و آلودگی محیط اطراف انسان سبب بروز مشکلاتی در سلامت انسان خواهد شد و سلامت میلیاردها نفر به خطر خواهد افتاد. افزایش امواج گرما به همراه افزایش سایر مواد آلاینده در آب و هوا تأثیرات انکارناپذیری بر بدن انسان دارد. از جمله این تأثیرات می توان به بیماری های قلبی و تنفسی، انواع آلرژی ها، انواع سرطان ها، بیماری های عصبی و افسردگی و غیره اشاره کرد. تنظیم بسیاری از عملکردهای بدن از جمله فعالیت های الکتریکی قلب و جریان هوا به شش ها بر عهده سیستم عصبی خودکار است و این سیستم نیز برای مطابقت بدن با محیط اطراف فعالیت می کند، بنابراین هرگونه تغییر در محیط اطراف این بخش از سیستم عصبی انسان را مستقیما تحت تأثیر قرار خواهد داد که به خودی خود موجب بروز بسیاری از اختلالات در بدن انسان می شود.
همانطور که گفته شد یکی از اثرات افزایش گرمایش جهانی و تغییر اقلیم جابه جایی فصل ها است که این امر در بهار سبب می شود که گیاهان زودتر از موعد گل داده و میزان گرده تولیدی که مهمترین عامل بروز آلرژی بهاره است نیز افزایش یابد و لذا علائم آلرژی در افرادی که زمینه بروز آن را دارند، تشدید می شود.
از طرف دیگر با افزایش دما فعالیت ات که یکی از عوامل ناقل بسیاری از بیماری های واگیر هستند نیز افزایش می یابد، زیرا ات خونسردند و برای کنترل دمای بدن خود وابسته به محیط اطراف خود هستند. بنابراین در دمای بالاتر فعالیت آنها نیز بیشتر شده و زمینه گسترش بسیاری از بیماری های واگیر نیز افزایش خواهد یافت.
امروزه ارگان های مختلفی در دنیا برای کاهش تأثیر انسان بر اقلیم و کاهش آلاینده ها در ایستم فعالیت می کنند ولی مدیریت صحیح تأثیر آب و هوا بر سلامت جامعه نیازمند فعالیت تمام ارگان های اجرایی و مردم می باشد. درک صحیحی از وضعیت اسفناک اقلیم توسط افراد جامعه و آموزش این افراد در خصوص کاهش استفاده از مواد شیمیایی، سوخت های فسیلی و داروهای شیمیایی تأثیر شایانی بر کاهش آلاینده ها در اتمسفر خواهد داشت و نخستین گامی است که جامعه باید برای جلوگیری از بدتر شدن شرایط محیط پیرامون خود بردارد.
https://fa.parsiteb.com
۱- مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی، دانشگاه علوم پزشکی آجا، تهران، ایران ، mbaratim@gmail.com
۲- مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی، دانشگاه علوم پزشکی آجا، تهران، ایران
۳- گروه سلامت در بلایا و فوریت ها، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی، یزد، ایران
چکیده: (۱۶۰۳ مشاهده)
مقدمه: تغییرات اقلیمی به عنوان یکی از عوامل مرتبط با فعالیت های انسان در جهت تخریب ایستم میباشد که منجر به گرم شدن جهان، تغییر الگوی بارش ها، افزایش میزان و شدت فاکتورهای آب و هوایی همچون طوفان، بالا آمدن سطح دریا میشود. با توجه به اینکه انگل ها نیز از اجزای جدایی ناپذیر این ایستم می باشند بنابراین در این مطالعه تأثیر تغییرات اقلیمی بر روی بیماریهای انگلی مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روشها: این مطالعه از نوع مروری می باشد که از طریق جستجو در پایگاه ها، بانکهای اطلاعاتی و منابع معتبر علمی بین المللی و با استفاده از کلید واژه های تغییر اقلیم، تنوع اقلیم، گرم شدن زمین، بیماری انگلی، بیمار یهای منتقله از طریق ناقلین، بیمار یهای منتقله از آب و غذا و بیماری های منتقله از خاک در فاصله سالهای 1375 تا 1395 بدست آمده است.
نتایج: تک یاخته های انگلی در مقایسه با پریاخته ها همچون کرم ها، بیشتر تحت تأثیر تغییرات اقلیم قرار دارند و این شرایط اقلیمی، الگوی زمانی و مکانی بیماری به ویژه بیماریهای تک یاخته ای را تغییر می دهد. در بین بیماری های کرمی، فاسیولیازیس، شیستوزومیازیس و همچنین طیف بیماریهای ترماتودی به جهت وجود حون میزبان واسط در چرخه زندگی این انگلها، متأثر از تغییر اقلیم میباشند و در میان بیماری های تک یاخته ای طیف وسیعی از بیمار یها از جمله مالاریا، لیشمانیوز و. به جهت وجود ناقلین و مخازن متعدد در سیکل انتقال خود، در برابر تغییر اقلیم حساس میباشند.
بحث و نتیجه گیری: بسیاری از بیماری های انگلی، دارای پتانسیل بالایی جهت آسیب پذیری در برابر شرایط آب و هوایی جدید میباشند که این امر به دلیل وجود چرخه زندگی آزاد و میزبانان متعدد جانوری میباشد که مستقیماً در معرض این شرایط آب و هوایی قرار دارند. برای این بیماریها، تغییر اقلیم می تواند مرزها را برای اجزای ایستم تغییر دهد و شرایط را به سمت انتقال و دوام بیشتر انگل ها پیش ببرد.
واژه‌های کلیدی: بیماری های انگلی، تغییرات اقلیمی، ایستم، انتقال بیماری
http://jps.ajaums.ac.ir/browse.php?a_id=118&sid=1&slc_lang=fa
۱- استادیار اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری ، ab_fa۷۸۹@yahoo.com
۲- استادیار اقلیم شناسی، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
۳- دانشجوی دکتری اقلیم‌شناسی شهری، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری
چکیده: (۳۱۴۴ مشاهده)
زمینه و هدف: امروزه شاخصهای مرتبط با فیزیولوژی انسان در مطالعات زیست اقلیم جایگاه ویژه ای دارند. از جمله این شاخص ها، شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) است. در تحقیق حاضر روند تغییرات تنش های گرمایی ایران، که پایه و اساس برنامه ریزی ها به ویژه در زمینه سلامت و محیط است، در 4 ناحیه اقلیمی ایران طی نیم قرن اخیر مورد ارزیابی قرار گرفته است.
روش بررسی: داده های مورد نیاز جهت محاسبه تنش های گرمایی در مقیاس روزانه از تاریخ 1961/1/1 تا 2010/12/31 به مدت 50 سال از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. سپس شاخص PET برای هر روز محاسبه و مقادیر بالاتر از 0C 35 به عنوان روزهای وقوع تنش گرمایی شناسایی شد. در مرحله بعد، فراوانی روزهای همراه با تنش گرمایی برای دوره گرم سال استخراج و روند آنها با آزمون Mann-Kendall مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: روند تغییرات فراوانی وقوع روزهای همراه با تنش گرمایی در ایستگاه های مشهد، اصفهان و تبریز طی فصول بهار و تابستان افزایشی بوده است. به عبارت دیگر، بیشترین میزان تغییرپذیری مثبت نسبت به میانگین بلند مدت در این شهرها رخ داده است. همچنین بیشترین فراوانی روزهای گرم متعلق به ایستگاه های بندرعباس و رشت بوده است که نزدیکی این ایستگاه ها به دریا و تبخیر بالا را می توان از دلایل اصلی آن به شمار آورد.
نتیجه گیری: دهه 1990-1980، بیشترین روزهای وقوع تنش گرمایی را به خود اختصاص داده است. روند صعودی وقوع تنش های گرمایی در ایستگاه های مورد مطالعه ضرورت توجه به مسئله تنش های گرمایی و شیوع امراض (حمله گرمایی، سنکوپ و کرامپ عضلانی) را از بعد برنامه ریزی و مدیریت بحران، بیشتر می کند.
واژه‌های کلیدی: تغییر اقلیم، تنش گرمایی، شاخص دمای معادل فیزیولوژیک
http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-5561-fa.html&sw
موج هاي گرمايي از مهم ترين بلاياي آب و هوايي بوده که هر سال پيامدهاي زيست محيطي مخربي را در طبيعت به جاي مي گذارند. بر اين اساس هدف اصلي اين پژوهش شناسايي موج هاي گرمايي ايران و ويژگي هاي آن ها مانند تداوم، شدت و فراواني مي باشد که در جهت نيل به آن از آمار روزانه حداکثر دما مربوط به 663 ايستگاه هم ديد و اقليمي در قلمرو مورد مطالعه، طي دوره آماري 1/1/1340 تا 29/12/1382 (15705 روز) استفاده گرديده است. سپس با استفاده از روش درون يابي کريگينگ با ياخته هاي 18×18 کيلومتر يک ماتريس 7187×15705 آماده شده که بر روي سطرها روزها و بر روي ستون ها ياخته ها قرار گرفته است. https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=207040 |
با توجه به اینکه توانایی تنظیم درجه حرارت به دنبال قرارگیری به هوای بسیار گرم در سالمندان کاهش یافته است، ممکن است آنها با شماری از مشکلات بهداشتی مربوط به این وضعیت از جمله فرسودگی ناشی از گرما ، سیاهی رفتن ناگهانی چشم‌ها (که سنکوپ گرما هم نامیده میشود)، گرفتگی عضلات (کرامپ) ناشی از گرما و بالاخره گرمازدگی (هنگامی که درجه حرارت بدن به بالای 40 درجه سانتیگراد می‌رسد) مواجه شوند.
برای کاهش خطرات ناشی از گرما در سالمندان که بیش از همه به آن آسیب‌پذیر هستند، اقدامات معینی مفید است.
کارشناسان به سالمندان، به خصوص آنهایی که بیماری مزمن قلبی، ریوی و یا کلیوی دارند، و نیز افرادی که مشکلات مربوط به غدد عرقی و اختلال گردش خون داردد، توصیه میکنند در روزهای بسیار گرم و مرطوب، و نیز در روزهایی که در مورد آلودگی هوا هشدار داده شده است، در خانه بمانند.
اگر روزهای بسیار گرم اگر سالمندان در خانه وسائل خنک‌کننده لازم را ندارند، می‌توانند به جاهایی که وسائل خنک‌کننده کافی دارند، مانند مراکز سالمندان،فروشگاه‌های بزرگ، سینماها، و مراکز مذهبی، کتابخانه‌ها بروند.
نوشیدن مقدار زیادی مایعات و در عین اجتناب از مصرف الکل و نوشیدنی‌های کافئین‌دار، نیز ضروری است، همچنین پوشیدن لباس‌های مناسب و اجتناب از ازدحام جمعیت.
توصیه نمی‌شود مردان و ن سالمندی که به طور معمول داروهایی را برای بیماریهای گوناگون، مصرف داروهای‌شان را بدون مشاوره با پزشک‌شان قطع کنند. با این حال سالمندان باید آگاه باشند، داروهایی مدر (ادرارآور)، داروی تسکین‌بخش و خواب‌آور، و داروهای ضد فشار خون ممکن است در برخی موارد خطر دچار شدن به هیپرترمی را بالا ببرند.
هر کسی را که تصور می‌کنید دچار عوارض ناشی از گرما شده است،باید به جایی سایه‌دار یا کولردار ببرید، او را بخوابانید و با استفاده از اسفنج و آب سرد یا در صورت امکان دوش یا وان آب سرد خنک کنید. اگر فردی دچار گرمازدگی شده است، به اورژانس زنگ بزنید.
همچنین افراد گرمازده را می‌توان با قراردادن لباس سرد و مرطوب روی بخش‌هایی از بدن که جریان خون به سطح بدن نزدیک است،مانند مچ، گردن، زیربغل و کشاله‌های ران خنک کرد.
مهندس علی گورانی، رئیس اداره حفاظت از پرتوهای وزارت بهداشت با تأکید بر این موضوع معتقد است: ما به‌صورت طبیعی یا مصنوعی در معرض پرتوگیری و تششعات هستیم. اما عمده‌ترین پرتوگیری به‌صورت طبیعی است یعنی بیشترین آسیب‌های ما از پرتوها از منابعی است که طبیعی هستند.
مهندس علی گورانی، رئیس اداره حفاظت از پرتوهای وزارت بهداشت می گوید: بین منابع طبیعی یکی از اصلی‌ترین پرتوها، پرتوی ماورای‌بنفش خورشید است که اصلی‌ترین و عمده‌ترین آسیب را به ما می‌رساند. به همین دلیل ایران جزوکشورهایی است که شایع‌ترین سرطان آن سرطان پوست است.
به عقیده گورانی ما همچنین جزو کشورهایی هستیم که پیرپوستی زودرس داریم و روی خط کاتاراکت یا آب مروارید دنیا قرار داریم. در کشور ما شرایط از نظر آسیب‌های ناشی از پرتوگیری‌ها حادتر است علت هم این است که ما خیلی دیر به این بحث پرداختیم و مردم را خیلی دیر با این مسئله آشنا کردیم. مهندس گورانی خاطرنشان می‌کند: در دنیا نیز آسیب‌های ناشی از پرتوی ماورای‌بنفش به همین شکل است اما بسیاری از کشورها اقداماتی را در این زمینه انجام داده‌اند ازجمله آنکه جایگاه‌های سازمانی و شرح وظایف را مشخص کرده‌اند و دستگاه‌های سنجش این انرژی را از مدت‌ها پیش در کشورشان به کار گرفته‌اند. به این ترتیب مردم با آموزش‌های ارائه شده از شدت پرتوگیری در مکان‌های مختلف اطلاع دارند و مسائل حفاظتی مورد وم را رعایت میکنند.
در این میان دکتر امین‌الله نیک‌اقبالی، رئیس انجمن چشم‌پزشکان ایران نیز به خطرات اشعه UVبرای چشم اشاره کرده و می‌گوید: خورشید آثاری زیانبار روی پوست و چشم دارد و تابش زیاد آن میزان ابتلا به آب‌مروارید را به‌خصوص در افراد سیگاری افزایش می‌دهد.وی ادامه می‌دهد: در بین اعضای صورت، پلک، ملتحمه و قرنیه بیشتر در معرض تابش نور خورشید قرار دارند، از این‌رو برخورد اشعه UV به چشم می‌تواند روی این قسمت‌ها تأثیر بگذارد.
به گفته وی توصیه میشود افراد هنگام خارج‌شدن از منزل خصوصا در روزهایی که میزان تابش اشعه UV افزایش پیدا کرده است، از عینک‌های آفتابی مناسب که پهن‌تر است، استفاده کنند.
UV چیست
اما به گفته کارشناسان این شاخص تعیین‌کننده این است که مردم چقدر در معرض خطر این پرتوهای ماورای‌بنفش هستند.شدت UV یا شاخص شدت UV یا به عبارتی ایندکس UVنشان‌دهنده این است که مردم چقدر در معرض این پرتوها قرار دارند.
در تمام دنیا برای این شاخص‌ها یک سری اعداد تعریف کرده‌اند که در واقع در 5رده و ستون از پرتوگیری کم که عدد کمتر از 2 است شروع میشود تا پرتوگیری به‌شدت بالا که عدد بزرگ‌تر از 11 است.
به گفته گورانی مردم باید با استفاده از این شاخص‌ها متوجه شوند چطور خود را حفظ کنند. مردم باید براساس شدت اشعه ماورای‌بنفش در محیط حفاظت‌ها را پیش‌بینی کنند. اگر شدت پرتوگیری 2 باشد کم است. اگر 3تا 5 باشد پرتوگیری متوسط است اگر 6 تا 7 باشد شدت پرتوگیری زیاد و اگر 8 تا 10 باشد این شدت خیلی زیاد است. بیشتر از 11 به‌شدت زیاد است. اینها استاندارد جهانی است و در حال حاضر شدت پرتوگیری در تهران 8 است.
به گفته وی براساس این پرتوگیری‌ها مردم باید حفاظت‌ها را ایجاد کنند. اگر شدت پرتوگیری کمتر از 2 است حتما مردم باید از عینک و کرم ضد UVاستفاده کنند. اگر پرتوگیری متوسط باشد یعنی 3تا 5 باشد، باید از عینک کرم و کلاه استفاده کنیم. اگر شدت 6تا 7بود پرتوگیری زیاد است در این حالت باید از عینک، کرم کلاه و چتر حتما استفاده کنند. همچنین میشود از 10صبح تا 4 بعدازظهر از خانه خارج نشد.
به عقیده وی وقتی زیر سایه درخت هستیم بیش از 50درصد تششعات را می‌گیریم بنابراین حتی زیر سایه درخت عینک آفتابی و کلاه و حفاظت‌ها را نباید برداریم.نکته دیگر در ارتباط با تششعات این است که این تشعشعات با ریزگردها رابطه مع دارند.
به گفته گورانی یعنی هرقدر مقدار ریزگردها در هوا کم باشد میزان تششعات و پرتوگیری‌ها بیشتر است و هرچه این ریزگردها در هوا بیشتر باشند میزان تششعات و پرتوگیری‌ها کمتر است.
| جغرافیای پزشکی، شاخه‌ای از جغرافیای انسانی است که سخت متأثر و پای بند همه جانبه‌ی جغرافیای طبیعی است، زیرا در این رشته از جغرافیا، شناخت تأثیر عوامل طبیعی «آب و هوا، شدّت و جهت وزش باد، تابش آفتاب، تشعشعات رادیواکتیو طبیعی، ارتفاع منطقه، بافت و جنس و ترکیبات و اجزاء متشکله‌ی خاک، پوشش گیاهی و انواع موجودات زنده، کیفیت و کمیّت آب» بر پیکر انسان مد نظر است. جغرافیای پزشکی در بستر جغرافیا به مطالعه می‌پردازد؛ یعنی همیشه متکی بر زمین است و بیشتر به مطالعه‌ی پراکندگی جغرافیایی و علل بروز و شیوع بیماری‌هایی مبادرت می‌ورزد که به نحوی متأثر از شرایط محیطی میباشد. در این دانش، سه عامل: محیط «با تمام ابعادش»، انسان و بیماری به صورت مجزا و در رابطه با هم مورد مطالعه قرار می‌گیرند. وظیفه‌ی جغرافی‌دان پزشکی؛ کشف کانون بیماری، تعیین پراکندگی جغرافیایی بیماری، تعیین علل و عوامل جغرافیایی که موجب بروز و انتشار بیماری می‌گردد و بالاخره تعیین رابطه‌ی علّت و معلولی بین عوامل و شرایط جغرافیایی و بیماری است. نظریات و عقاید پزشکی قدیم و برخی از علمای این طب نظیر ابن سینا، در خصوص موارد یاد شده در این مقاله تشریح شده است. | |
واژه‌های کلیدی: جغرافیای پزشکی، طب ابن‌سینا، آب و هوا http://jiitm.ir/browse.php?a_id=115&sid=1&slc_lang=fa |
درباره این سایت